03 sep Informatierecht aandeelhouder afdwingen: kan dat?

Stel, u bent een (grote) minderheidsaandeelhouder. Door een (al dan niet sluimerend) conflict met de andere aandeelhouders of het bestuur krijgt u maar beperkte informatie over het reilen en zeilen van de onderneming. Uit de jaarcijfers kunt u maar beperkte gegevens halen. U vraagt zich bijvoorbeeld af waarom de exploitatiekosten in verhouding tot de beperkte omvang van de bedrijfsactiviteiten zo hoog zijn. Of u bent benieuwd naar de voorwaarden waarop de vennootschap zaken doet met een familielid van de andere aandeelhouder. Of u wit weten wat het investeringsbeleid van de onderneming is. Dat soort informatie is niet (eenvoudig) terug te vinden in de jaarstukken, terwijl het wel invloed kan hebben op de waarde van uw aandeel in de vennootschap en op het eventuele dividend. Kunt u het informatierecht van de aandeelhouder afdwingen? Het beste is natuurlijk als u op voorhand in de aandeelhoudersovereenkomst het informatierecht van de aandeelhouders goed geregeld hebt. Maar als u dit leest, bent u dat stadium mogelijk al gepasseerd…

“Waarom zijn de totale kosten van de vennootschap van 2022 op 2023 gestegen met bijna €550.000, terwijl de omzet slechts met  € 100.000 is gestegen en uit welke componenten bestond die stijging?”

Dit soort situaties zien wij in de praktijk helaas maar al te vaak voorbij komen. Vaak speelt er al een aandeelhoudersgeschil (lees hier meer over die situatie). Met name minderheidsaandeelhouders worden geregeld het slachtoffer van het uitsluiten van informatie door de bestuurders/andere aandeelhouder(s). Door die informatieachterstand heeft de minderheidsaandeelhouder vervolgens geen goed beeld van de onderneming en zijn eigen financiële positie. Hierdoor kan deze aandeelhouder zijn rechten, bijvoorbeeld zijn recht op dividend, ook niet goed uitoefenen. Wat te doen? Lees de tips & tricks hieronder.

wat zegt de wet? 

De hoofdregel in het vennootschapsrecht is dat het bestuur verplicht is om aan de algemene vergadering van aandeelhouders alle door de algemene vergadering verlangde inlichtingen te verschaffen, tenzij een zwaarwichtig belang van de vennootschap zich daartegen verzet. Dit zogenaamde informatierecht is voor de BV vastgelegd in artikel 2:217 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek.

Bij dit informatierecht gaat het om verzoeken om informatie die door aandeelhouders in (of voorafgaand aan) de algemene vergadering zijn gedaan. Het bestuur moet de informatie verstrekken in het kader van het afleggen van vennootschappelijke rekening en verantwoording. Buiten vergadering hebben individuele aandeelhouders in beginsel geen recht op informatie. Dat kan anders zijn in bijzondere situaties, bijvoorbeeld als het gaat om een BV met twee aandeelhouders van wie er een de meerderheid van de stemrechten in de algemene vergadering van aandeelhouders vertegenwoordigt en die tevens enig bestuurder van de vennootschap is.

hoe werkt het in de praktijk? 

Tijdens de algemene vergadering kan iedere aandeelhouder vragen stellen aan het bestuur. Ook kan een aandeelhouder gericht om bepaalde inlichtingen vragen. Het bestuur beantwoordt de vragen tijdens de algemene vergadering van aandeelhouders vervolgens vaak maar summier. Zo kom je als aandeelhouder niet veel meer te weten.

welke argumenten gebruikt het bestuur om informatie te weigeren?

Het bestuur kan zich beroepen op haar zorgplicht bij het delen van informatie met de aandeelhouders. Informatie die schadelijk kan zijn voor de vennootschap hoeft zij in principe niet te delen. Hierbij kan gedacht worden aan informatie over de concurrentiepositie van de vennootschap. Het bestuur kan zich dan beroepen op een ‘zwaarwichtig belang van de vennootschap‘ dat voorgaat op het belang van de aandeelhouder om informatie te ontvangen.

“onze concurrentiepositie komt in gevaar als we deze informatie geven” 

Een ander argument om informatie te weigeren kan privacy van de betrokkenen zijn.

tips & tricks voor de aandeelhouder bij informatierecht afdwingen

1. Om te beginnen is het van belang dat een verzoek om informatie redelijk is. Een aandeelhouder kan het beste uitleggen waarom hij de informatie nodig heeft. Dit kan spelen als er mogelijk extra financiering vanuit de aandeelhouders zal worden gevraagd. Ook in het zicht van een overname of bij uitoefening van het blokkeringsrecht is informatie aan alle aandeelhouders van belang.
2. Zorg in elk geval dat u tijdig en zo nodig herhaaldelijk (en schriftelijk) vraagt om de informatie. In de jurisprudentie is terug te zien dat dit een rol speelt bij de beoordeling van een informatieverzoek door een rechter. Het is verstandig om de vragen per mail en voorafgaand aan de algemene vergadering te stellen. Dan kan het bestuur zich er niet achter verschuilen dat ze zich niet op de vraag hebben kunnen voorbereiden.
3. Zorg dat u ook de vervolgvragen al hebt bedacht. Zo voorkomt u dat u met halve antwoorden wordt afgescheept. Weigert het bestuur informatie te verstrekken, protesteer dan duidelijk en schriftelijk. Zo ligt vast dat het bestuur de informatie geweigerd heeft. Dat kan nuttig zijn voor een procedure.
4. In een uiterst geval kan de andere aandeelhouder/bestuurder in kort geding worden gedwongen om informatie te verstrekken, zoals bijvoorbeeld in deze zaak gebeurde. In bepaalde omstandigheden (zie bijvoorbeeld deze zaak) kan de rechter opdragen dat de aandeelhouder informatie krijgt over het gehele beleid en de gang van zaken van de vennootschap.
5. Het negeren van het informatierecht aandeelhouder kan in een enquêteprocedure een reden zijn om aan een juist beleid en een juiste gang van zaken te twijfelen, zoals in deze zaak. Dat kan reden zijn voor de rechter om in te grijpen. Uw medeaandeelhouder (of in elk geval zijn advocaat) weet dit ook en zal zich realiseren dat het vrijwillig verstrekken van de gevraagde informatie misschien beter is. Om de informatieverzoeken zo handig mogelijk te verwoorden, kan het helpen om u te laten bijstaan door een deskundige. Zorg dat u liefst ruim voor de jaarlijkse vergadering contact opneemt voor overleg!

Informatierecht aandeelhouder afdwingen? Bel en overleg vrijblijvend met een van onze advocaten 010-4360069